- сейдж
- американдық әуе шабуылына қарсы қорғанысының жер үсті жартылай автоматты жүйесі. Автоматтандырылған басшылық пункттер мен әуе нысаналарына қарсы тиімділігі жоғары күрес құралдарында шоғырланған. АҚШ аумағы 8 секторға бөлінген, оның әрқайсысы ӘШҚҚ (ПВО) дивизиясымен қорғалады. Сектор 3-4 подсектордан тұрады. Әрбір сектор мен подсекторда ӘШҚҚ әскерлерін басқарудың барлық құралдары шоғыр-ланған автоматтық басшылық пункттері бар. Подсекторлардың басшылық пункттері оперативтік орталықтар деп аталынады, оған зениттік басқарылатын реактивтік снаряд батареялары, жойғыштар эскадрильясы мен пилотсыз тосып алушылар базалары бағынады. Әрбір сектордың басшылық пункті мен оперативтік орталығында "Сейдж" — жер үсті жартылай автоматты радиоэлектрондық жүйесі болады. Ол ұрысты жартылай автоматты басқаруды жүзеге асырады. С-дің радиоэлектрондық аппаратурасы әуе нысаналарын алыстан байқайтын радиолокациялық станциялар кешенінен: төмен ұшушы нысаналарды табу станциясынан, түстеп тану станциясынан, радиолокациялық хабарламаларды өңдеп, оны импульстік кодқа айналдыратын арнайы қондырғыдан, радио және сымды байланыс жүйесінен, электрондық сандық машиналардан және таңбалы индикаторлардан тұрады. Бұл аппаратура әуе нысана-ларын тауып, түстеп тануға мүмкіндік береді, өңделген хабарламаны оперативті орталыққа жібереді. Ұшақты байқаудан оны ұстауға дейінгі бүкіл есептеу операцияларын автоматтандырады. Радиоэлектрондық аппаратура кешені үздіксіз өзгеріп отыратын әуе жағдайының көрінісін бағыттау орталығында арнайы планшеттер мен таңбалы индикатордан алуға мүмкіндік береді. Бұл хабарламаны электрондық сандық машинаға өз аэродромдарының орналасуы, зенит ракеталарының бекінісі, ауа райы жөніндегі мәліметтермен бірге енгізу қалыптасқан жағдайда әуеге қарсы қорғаныстың белгілі бір белсенді құралдарын таңдау жөнінде шешім қабылдауға мүмкіндік береді. Алынған шешім электрондық сандық машинаға енгізілді де, ол пилотты және пилотсыз тосып алушылар бортына берілетін бағыттау әмірлерін өңдейді. Сөйтіп С. жүйесінде бейнелеу мен бағыттау міндеттері толық автоматтандырылған, өзге міндеттер оперативтік орталықтың жеке құрамының тікелей қатысуымен шешіледі. Ал әр түрлі автономдық аппаратуралар адамға дұрыс шешімді дер кезінде қабылдауға барынша көмек көрсетеді. С. жүйесі толық сенімді құрал бола алмайды деп есептеледі, өйткені оның жұмысын қарсыластық электр құралдары бұзуы мүмкін.
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу. — Мектеп.